Συνέδριο “Δημοκρατία και Διαφθορά”

Σημαντική δράση Μονάδας Έρευνας “Ευρωπαϊκές Πολιτικές και Δημοκρατία” (μετεξέλιξη της οποίας είναι το ΚΕΔΗΔ) για το πρώτο εξάμηνο του 2018 αποτέλεσε η διοργάνωση του συνεδρίου «Δημοκρατία και Διαφθορά» με κύριους ομιλητές τους αξιότιμους Πρόεδρο του Αρείου Πάγου κ. Βασίλειο Πέππα, Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου κα. Ανδρονίκη Θεοτοκάτου και Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου κα. Ξένη Δημητρίου, σε συνεργασία με τον Δικηγορικό Σύλλογο Θεσσαλονίκης (ΔΣΘ) και υπό την αιγίδα της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου, το οποίο διεξήχθει στο Διοικητικό Εφετείο Θεσσαλονίκης την Πέμπτη, 26 Απριλίου 2018.

Πέραν των ανωτέρω, στο συνέδριο συμμετείχαν με εισηγήσεις, σχετικά με θεωρητικές προσεγγίσεις, οι ακαδημαϊκοί του Τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Προϊστάμενος της Μονάδας Αναπ. Καθηγητής κ. Ιωάννης Παπαδόπουλος, Καθηγητής κ. Δημήτριος Σκιαδάς, Αναπ. Καθηγητής κ. Σπυρίδων Λίτσας, Επικ. Καθηγητής κ. Σπυρίδων Μακρής, Υποψήφιος Διδάκτωρ κ. Αλέξανδρος Κυριακίδης και Υποψήφια Διδάκτωρ κα. Όλγα Λουκανίδου. Επίσης, όσον αφορά σε πρακτικές προσεγγίσεις, στο συνέδριο συμμετείχαν με εισηγήσεις ο αξιότιμος Εισαγγελέας Διαφθοράς Θεσσαλονίκης κ. Αχιλλέας Ζήσης, ο Διευθυντής Οικονομικής Επιθεώρησης ΓΕΕΘΑ Ταξίαρχος κ. Ιωάννης Μάνος, ο Διευθυντής Υποδιεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΛ.ΑΣ. Β. Ελλάδος κ. Σταύρος Κεσελίδης, και η Επιθεωρητρία-Ελεγκτής ΣΕΕΔΔ Π.Γ. Θεσσαλονίκης κα. Ερμοφίλη Σουλτανίδου.

Poster
Πρόσκληση

Την εκδήλωση συντόνισε ο Προϊστάμενος της Μονάδας Αναπ. Καθηγητής Ιωάννης Παπαδόπουλος, και απηύθυναν χαιρετισμό ο Πρόεδρος του Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης κ. Ηλίας Κοντοζαμάνης, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Καθηγητής Αχιλλέας Ζαπράνης και ο Πρόεδρος του ΔΣΘ κ. Ευστάθιος Κουτσοχήνας. Ο συντονισμός της διοργάνωσης έγινε από τον Υπεύθυνο της Μονάδας υποψήφιο διδάκτορα Αλέξανδρο Κυριακίδη.

Ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου κ. Βασίλειος Πέππας επεσήμανε την αρνητική σχέση δημοκρατίας και διαφθοράς αναφέροντας ως μέσα αντιμετώπισης της διαφθοράς την αρχή της νομιμότητας, την ποινική δικαιοσύνη, τον ελεύθερο Τύπο, τη διεθνή συνεργασία και την άρση της προσωπικής αδιαφορίας μπροστά στα φαινόμενα διαφθοράς. 

 Η Πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου κα. Ανδρονίκη Θεοτοκάτου τόνισε ότι το παγκόσμιο φαινόμενο της διαφθοράς είναι αναπόδραστο, και επεσήμανε ότι πλήττει την οικονομική ανάπτυξη και τα θεμέλια της δημοκρατίας – ειδικότερα την κοινωνική δικαιοσύνη και το κράτος δικαίου. Υπογράμμισε ακόμη, παράγοντες που εντείνουν τη διαφθορά αλλά και τρόπους αντιμετώπισής αυτής, περιγράφοντας το φαινόμενο διαφθοράς από την οπτική των Ελλήνων πολιτών. Η Εισαγγελέας του Αρείου Πάγου κα. Ξένη Δημητρίου επεσήμανε το ρόλο των Πανεπιστημίων στην καταπολέμηση του φαινομένου της διαφθοράς, ενώ παράλληλα υποστήριξε πως δημοκρατία και διαφθορά δεν μπορούν να συνυπάρξουν. Επιπλέον, ανέφερε ότι η διαφθορά συνεπάγεται οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό κόστος και επεσήμανε τη δράση της Εισαγγελίας του Αρείου Πάγου στην καταπολέμηση ζητημάτων διαφθοράς.

Ο Αναπ. Καθηγητής κ. Ιωάννης Παπαδόπουλος ανέλυσε το φαινόμενο της διαφθοράς μέσω της αντιπαράθεσης των δύο κύριων φιλοσοφικών ρευμάτων: του ρεπουμπλικανισμού και του φιλελευθερισμού. Στο πλαίσιο αυτό, παρουσίασε τα βασικά χαρακτηριστικά των προσεγγίσεων, τους τρόπους καταπολέμησης της διαφθοράς που υποστηρίζει η κάθε μία από αυτές προσεγγίζοντας το φαινόμενο μέσω του διοικητικού δικαίου και της επιστήμης.

Πρόγραμμα

 Ο Καθηγητής κ. Δημήτριος Σκιαδάς παρουσίασε την έννοια της διαφθοράς, τον ορισμό και τους τύπους αυτής, ενώ επικεντρώθηκε στη σχέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης με το φαινόμενο αυτό. Ειδικότερα, τόνισε τις ρυθμίσεις και τις ελλείψεις της Ένωσης, εμπλουτίζοντας την παρέμβασή του με στατιστικά δεδομένα τα οποία παρέθεσε συγκριτικά με αυτά της Ελλάδας. Ο Αναπ. Καθηγητής κ. Σπυρίδων Λίτσας προσέγγισε το φαινόμενο της διαφθοράς ιστορικά, τονίζοντας τη διάσταση των εννοιών της αρπαγής και του animus dominandi από την προνεωτερικότητα έως σήμερα. Ο Επικ. Καθηγητής κ. Σπυρίδων Μακρής παρέθεσε μία ρεπουμπλικανική ανάγνωση του φαινομένου της διαφθοράς κάνοντας αναφορές στη φιλόσοφο Hannah Arendt, στη σχολή του Κέιμπριτζ και στο Νικολό Μακιαβέλι. Παράλληλα, επεσήμανε τη σημασία της συμμετοχικότητας των πολιτών στη λήψη από κοινού αποφάσεων, ανέλυσε την έννοιας της πολιτειακής αρετής και κατέληξε παραθέτοντας τις βασικές διαφορές μεταξύ της ρεπουμπλικανικής και της φιλελεύθερης θεωρίας.

 Ο υποψ. Διδάκτωρ Αλέξανδρος Κυριακίδης ανέλυσε το φαινόμενο της διαφθοράς εκκινώντας από την αρχαία Ελλάδα και την ατομική προσέγγιση του Αριστοτέλη και του Πλάτωνα, και καταλήγοντας στη σύγχρονη άποψη και την κοινωνική διάσταση του φαινομένου, κάνοντας μία περιγραφική αναφορά της σημερινής αντίληψης περί αυτού. Η υποψ. Διδάκτωρ κα. Όλγα Λουκανίδου παρουσίασε μία σειρά δεδομένων και σύγχρονων αντιλήψεων σχετικών με τη διαφθορά αντλούμενα από τις εκθέσεις των Διεθνών Οργανισμών, ενώ καταληκτικά επικεντρώθηκε στη διαχείριση της διαφθοράς από τη Γενική Διεύθυνση Δημοσιονομικών Ελέγχων στα πλαίσια της προσωπικής της εμπειρίας.

Ο Εισαγγελέας Διαφθοράς Θεσσαλονίκης κ. Αχιλλέας Ζήσης όρισε το φαινόμενο της διαφθοράς και παρέθεσε τις συνέπειες αυτού στη δημοκρατία, τονίζοντας πως αποτελεί απειλεί για τη λειτουργία του πολιτικού συστήματος. Στη συνέχεια, ως αίτια της διαφθοράς παρουσίασε τον άκρατο οικονομικό φιλελευθερισμό και την εξασθένιση των ηθικών αξιών που κλονίζουν την εμπιστοσύνη των πολιτών στους θεσμούς και απειλούν τα θεμέλια της δημοκρατίας: τη δημοκρατική αρχή, το κράτος δικαίου και τα ανθρώπινα δικαιώματα. Ο Διευθυντής Οικονομικής Επιθεώρησης ΓΕΕΘΑ Ταξίαρχος κ. Ιωάννης Μάνος αναφέρθηκε στην απληστία, την υλική και ηθική ένδεια, και την εξουσία ως κύριους υποκινητές του φαινομένου της διαφθοράς, αναδεικνύοντας στην συνέχεια, μέσω προσωπικών εμπειριών, την επίπτωση του στις ένοπλες δυνάμεις δίνοντας έμφαση στο δίλημμα της ανθρώπινης ζωής και περιγράφοντας περιπτώσεις διαφθοράς και την αντιμετώπιση τους.

Ο Διευθυντής Υποδιεύθυνσης Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΛ.ΑΣ. Β. Ελλάδος κ. Σταύρος Κεσελίδης παρέθεσε ομιλία με τίτλο «Η συμβολή της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων της Ελληνικής Αστυνομίας στην καταπολέμηση της διαφθοράς», κατά την οποία παρουσίασε την Υποδιεύθυνση Εσωτερικών Υποθέσεων ΕΛ.ΑΣ. δίνοντας έμφαση στον τρόπο λειτουργίας και νομοθετικό πλαίσιο αυτής, καθώς και στα μέσα και στους μηχανισμούς που διαθέτει για την καταπολέμηση του φαινομένου της διαφθοράς. Η Επιθεωρήτρια-Ελεγκτής ΣΕΕΔΔ Π.Γ. κα. Ερμοφίλη Σουλτανίδου περιέγραψε τη λειτουργία του Σώματος Επιθεωρητών-Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, παραθέτοντας τις αρμοδιότητες, τις δυσχέρειες και τους περιορισμούς που αντιμετωπίζει η υπηρεσία ως προς την άσκηση του έργου της. Παράλληλα, αναφερόμενη σε προωπικές εμπειρίες, επεσήμανε τις ατομικές δυσκολίες που καλείται να διαχειριστεί ο εκάστοτε Επιθεωρητής-Ελεγκτής του χώρου, καθώς και την ατομική ευθύνη διεκπεραίωσης του καθήκοντος που έχει αναλάβει.

Στην εκδήλωση παρευρέθησαν πλήθος επισήμων όπως βουλευτές, ευρωβουλευτές, οι Πρόεδροι Εφετών και Διοικητικού Εφετείου Θεσσαλονίκης, εκπρόσωποι της Εκκλησίας της Ελλάδος, κ.α. Με αφορμή την εκδήλωση αυτή, υπήρξε η ευκαιρία τηλεοπτικής παρουσίασης της Μονάδας στην TV100 από τον Προϊστάμενο της Μονάδας Αναπ. Καθηγήτη Ιωάννη Παπαδόπουλο στην εκπομπή «Πόλις, Πολίτης, Πολιτική» και στην ΕΡΤ3 από τον Υπέυθυνο της Μονάδας υποψ. Διδάκτορα Αλέξανδρο Κυριακίδη στην εκπομπή «επιΚΟΙΝΩΝΙΑ».