Συνέδριο “Δημοκρατία και Τέχνη”

Μια ακόμα σημαντική δράση της Μονάδας Έρευνας “Ευρωπαϊκές Πολιτικές και Δημοκρατία” (μετεξέλιξη της οποίας είναι το ΚΕΔΗΔ) για το 2019 αποτέλεσε η συνδιοργάνωση του συνεδρίου «Δημοκρατία και Τέχνη: Προκλήσεις και Προοπτικές» σε συνεργασία με το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης. Το συνέδριο έλαβε χώρα την Κυριακή, 29 Σεπτεμβρίου 2019 στις 10.00,  στον ιδιαίτερο χώρο του μουσείου. Πλήθος κόσμου έδειξε τη θετική του ανταπόκριση και παρακολούθησε με προσήλωση τις ενδιαφέρουσες ομιλίες στα πλαίσια του συνεδρίου.

Ως ομιλητές συμμετείχαν πρόσωπα του επιστημονικού και καλλιτεχνικού χώρου και συγκεκριμένα: ο Αναπληρωτής Καθηγητής του τμήματος Διεθνών & Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας Ιωάννης Παπαδόπουλος, ο Επίκουρος Καθηγητής του Τμήματος Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας Μήτσος Μπιλάλης, ο Επίκουρος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος του ΔΣ του MOMus Ανδρέας Τάκης, ο Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών κ.Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου, ο καλλιτέχνης Ιλάν Μανουάχ, η Συντονίστρια Εκπαιδευτικού Έργου Θεατρικής Αγωγής Νάγια Μποέμη και η Δρ. Ιστορικός Τέχνης και επιμελήτρια του MOMus Αρετή Λεοπούλου.

Poster

Ο Αναπληρωτής Καθηγητής Ιωάννης Παπαδόπουλος, έκανε μία πρώτη εισαγωγή του θέματος της συζήτησης και απήυθυνε χαιρετισμό στο κοινό και τους συνομιλητές του. Εν συνεχεία προχώρησε στην ανάλυση του θέματος της καλλιτεχνικής δημιουργικότητας ως μορφή ατομικής ελευθερίας και πρωτοβουλίας, του έργου τέχνης, της τέχνης ως κοινωνίας πρόσληψης και μετάδοσης εμπειριών πνευματικότητας και της κουλτούρας ως προϋπόθεσης για τη δυνατότητα της δημοκρατίας ελεύθερων και ενεργών πολιτών.

Ο Επικ. Καθηγητής Μήτσος Μπιλάλης επικεντρώθηκε στη λειτουργία της τέχνης εντός των συνθηκών της ψηφιακότητας και των κοινωνικών δικτύων. Συγκεκριμένα έθεσε το ερώτημα σχετικά με το αν η δημοκρατική πτυχή της τέχνης πλήττεται από την ψηφιακή εποχή ή πιθανώς συγκρούεται με αυτή, ενώ τοποθέτησε τη συμπόρευση της τέχνης με την ευρεία διάδοση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης ως ερώτημα της σύγχρονης εποχής.

Ο Επίκουρος Καθηγητής, και Πρόεδρος του ΔΣ του MOMus, Ανδρέας Τάκης, ανέλυσε το ερώτημα «Τι είναι Τέχνη;» αναζητώντας τα ορθά κριτήρια ορισμού ενός έργου ως έργο τέχνης μέσα σε μία δημοκρατική κοινωνία. Τόνισε την πολυπλοκότητα της σύνθεσης του ορισμού βάσει αντικειμενικών κριτηρίων.

Ο Καθηγητής Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου μίλησε για το παράδοξο της έλλειψης ανεκτικότητας απέναντι στην τέχνη αναφερόμενος σε συγκεκριμένα έργα τέχνης και έχοντας ως κεντρικό άξονα περιπτώσεις προσβολής του θρησκευτικού συναισθήματος.

Ο καλλιτέχνης Ιλάν Μανουάχ τόνισε το ζήτημα των διακρίσεων σε σχέση με την πρόσβαση ατόμων με προβλήματα όρασης στους τόπους της τέχνης, ενώ παράλληλα ανέλυσε τη λειτουργία και χρησιμότητα της γλώσσας «Shapereader», η οποία σχεδιάστηκε για να καλύψει τέτοιου είδους ανάγκες αμβλύνοντας τα εμπόδια στην επικοινωνία της τέχνης.

Η Νάγια Μποέμη μέσω ενός παιχνιδιού αλληλεπίδρασης με το κοινό επιχείρησε να ορίσει την έννοια της Δημοκρατίας και έπειτα τόνισε τον ρόλο του Θεάτρου στο πλαίσιο του πολιτεύματος. Μέσα από το παιχνίδι τονίστηκε ότι κάθε έννοια κρύβει κάποιο νόημα, δημιουργεί μια σύναψη και ένα συνειρμό. Έτσι περισσότερες λέξεις συνθέτουν την ιδέα της δημοκρατίας και της τέχνης και τη σύμπλευση τους στη συνείδηση των ατόμων.

Η Δρ. Αρετή Λεοπούλου, αντιπαραθέτοντας την πραγματικότητα και αναγνωρισιμότητα των καλλιτεχνών του χθες τόνισε το ζήτημα της δυσκολίας βιοπορισμού των εικαστικών καλλιτεχνών του σήμερα μέσα από το έργο τους στην ομιλία της με τίτλο «Except, of course, from those who are rich».

Η αλληλεπίδραση του κόσμου που παρευρέθηκε στην εκδήλωση έγινε αισθητή ήδη από την αρχή της, συζήτησης καθόσον δεν ήταν λίγοι εκείνοι που απηύθηναν ερωτήσεις στους ομιλητές με διάθεση για ουσιαστικότερη κατανόηση των ζητημάτων που αναπτύχθηκαν. Η σχέση της δημοκρατίας και της τέχνης αποδείχθηκε ένα καίριο θέμα με προοπτικές ανάλυσης και περαιτέρω αναζήτησης.